Spała i okolice
W malowniczej okolicy, wśród wielkich lasów sosnowych, nad piaszczystym brzegiem rzeki Pilicy leży Spała. Miejscowość wypoczynkowa osadzona w samym sercu Spalskiego Parku Krajobrazowego (dawnej Puszczy Pilickiej).
Wyjątkowy mikroklimat, bujna roślinność oraz lasy obfitujące w zwierzynę sprawiły, iż jej walory zostały docenione przez wielu polskich władców. Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk oraz Władysław Herman regularnie przybywali na polowania w tutejszych lasach. Podczas zaborów należała ona do Królestwa Polskiego, którego monarchami byli carowie rosyjscy. W 1884 roku wybudowano tu posiadłość Cara Aleksandra III – Pałacyk Myśliwski nad Gacią. Po odzyskaniu niepodległości była letnią siedzibą prezydentów Stanisława Wojciechowskiego i Ignacego Mościckiego. Nazywano ją wówczas „drugim Belwederem”, a do dziś znana jest w całej Polsce jako letnia rezydencja prezydentów.
Symbolem Spały jest naturalnej wielkości pomnik żubra, mieszczący się w parku usytuowanym w samym centrum miejscowości. Natomiast jeden z najciekawszych obiektów architektonicznych stanowi drewniany Kościółek w stylu zakopiańskim, który został wybudowany w 1923 na życzenie Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego.
Warto nadmienić, iż ta osada wypoczynkowa posiada długą tradycję Dożynek Prezydenckich, które po raz pierwszy odbyły się w 1927 roku za czasów Prezydenta Ignacego Mościckiego. Nabrały takiego rozgłosu, iż przybywały na nie dziesiątki tysięcy osób nawet z najodleglejszych krańców Polski. Tradycję dożynek przerwał wybuch II Wojny Światowej. Przywrócił ją dopiero w 2000 roku Prezydent Aleksander Kwaśniewski.
Przebywając w dzisiejszych czasach w tej malowniczej miejscowości warto odwiedzić Dom Pamięci Walki i Męczeństwa Leśników i Drzewiarzy Polskich, który został zbudowany na cześć członków komórki wywiadowczej ZWZ-AK, odkrytej i zlikwidowanej w 1940 roku przez Niemców.
Jednym z najpopularniejszych obiektów obecnej Spały jest Ośrodek Przygotowań Olimpijskich, stanowiący profesjonalną bazę treningową dla kadry narodowej i olimpijskiej wielu dyscyplin sportowych. Mają tu miejsce wydarzenia sportowe o zasięgu krajowym, jak i międzynarodowym.
To właśnie w Spale odbywa się największa plenerowa impreza myśliwska i jeździecka w Polsce - Hubertus Spalski, który zyskuje europejską rangę. Jego główną atrakcję stanowi widowiskowa gonitwa za lisem.
Interesującym wydarzeniem sezonu letniego jest cykliczny Jarmark Antyków i Rękodzieła, na który przyjeżdżają kolekcjonerzy i miłośnicy z całego regionu. Można tu nabyć nie tylko bardzo cenne przedmioty, posiadające długą historię, ale również przepiękne rękodzieła i wyroby ludowe.
Dzisiejsza Spała to niewątpliwie inna miejscowość, niż ta w której przebywali Prezydenci RP. Jest to miejsce, które wykorzystując dziedzictwo historyczne oraz wyjątkowe walory naturalne sprawia, iż osoby odwiedzające je, będą miały nieodpartą pokusę, aby ponownie zagościć w tym ślicznym, zielonym zakątku, będącym jedną z drogocennych pereł przepięknej ziemi polskiej.